Ábyrgir aðilar á stöðunni

Það fer að líða að því að við getum farið að skoða hver eða hverjir eru ábyrgir fyrir þessari stöðu sem nú hefur komið upp á landinu.
Fyrst hefið ég viljað fá umræður um það hvernig þessi staða skapaðist, þá er ég ekki að tala um stærðina á upphæðunum, frekar hefði ég viljað að menn skoðuðu hvað var verið að gera hér á lánamarkaði.
Það var mikið framboð af skammtíma lánsfé á heimsmarkaði og ódýru. Hvað gerðu hinar íslensku fjármálastofnanir þeit tóku þessi ódýru lán sem voru ekki til langs tíma og endurlánuðu fjármagnið til allt að 40 ára með veðið í fasteignum. Þetta hafði áhrif á fasteignaverð á höfuðborgarsvæðinu nær eingöngu til hækkunar, þarna var ekki um verðmæta aukningu á fasteignum að ræða þannig séð, því það var hversu auðvelt var að fá lán til fasteignakaupanna sem olli því að fasteignir hækkuð í verði. Þetta ástand er ekki ósvipað undimálslánunum í BNA að því leiti að þarna var um yfirverð að ræða á fasteigninni sem lánveitandinn var búin að skapa og átti því að vita að veðhæfi fasteignarinnar var ekki fullnægjandi hefðbundnum veðkröfum.
Þetta magn af peningum skapaði síðan verðbólgu því það varð til mikið af umfram fjármunum með þessum hætti sem var alls ekki erfitt versla fyrir alls konar varning og þjónustu.
Þegar verðbólgan þrýsti upp kostnaði á hefðbundin íslensk lán var freistandi að skuldbreyta þeim íslensku yfir í myntkörfulán sem lækkuðu þar sem verðbólgan hafði ekki áhrif á myntkörfulánin en þau íslensku hækkuðu og hækkuðu í samræmi við verðbólguna sem myntkörfulánin voru að valda í þjóðfélaginu. Því þó að Seðlabankinn væri með háa stýrivexti til að ná niður verðbólgunni var aðgengi að myntkörfulánunum töluvert betra og lánin voru hærri sem þýddi að það var hægt að kaupa betri og dýrari fasteign með lægri lántökukostnaði eða hagstæðari kjörum.
Þegar svo fjármálastofnanir komu með þessi myntkörfulán sem tryggingu fyrir frekari lánum frá Seðlabankanum var augljóst að það var hægt að slá verulega á veðhæfni þessara krafna eða lána.
Upphafið af þessu var að fjármálastofnanir vildu kæfa niður íbúðalánasjóð sama hvað það kostaði. Þeir litu á þessar aðgerðir sem fórnarkostnað þeirra til að koma íbúðalánasjóði út af markaðnum, þannig að samkeppnin var alvarleg af þeira hálfu. Þessi fórnarkostnaður var því miður allt of mikill og hefur í dag komið í ljós að varð til þess, sem einn af þeim þáttum sem hafa farið illa í þeira starfsemi, að kerfið féll með látum en kannski of miklum látum. Það hefði verið hægt að komast hjá þessu með því að minnka bankakerfið markvisst og í samstarfi við Seðlabankann, með dótturfyrirtækjum í Evrópu og styrkingu gjaldeyrisvarasjóðs Seðlabankans, en til þess hefði þurft að vera traust og samvinna á milli þessara aðila, sem því miður var frekar ómarkviss.
áframhals síar...
FB..