Hvernig sjáum við framtíðina á Íslandi

Er ástæða til að gera ráð fyrir en frekari alþjóðavæðingu í framtíðinni, ég tel svo ekki vera, rökin fyrir því er að ekki hefur náðst samkomulag innan Evrópu eða alþjóðafjármálakerfisins til að bregðast við því hruni sem varð í raun árið 2007 ekki haustið 2008, það kom bara fram þá hér á landi haustið 2008. Upphafið að hruninu kom fram í Bretlandi sumarið og haustið 2007, þá náðist að bjarga Northen Rock bankanum en öðrum banka var ekki bjargað.
Þá komu fram hin títt nefndu undirmálslán í BNA sem voru talin vera ástæða þessa óstöðuleika sem þá myndaðist á lánsfé.
Upphafið
Í raun höfðu fjármálamarkaðir þann tíma til að bregðast við þeirri vitneskju sem þá kom fram, en kusu þess í stað að láta sem ekkert væri og fóru að þrengja að lánveitingum til áhættusækinna fjárfesta. Það var svo síðsumars sem fram kom að LeMan var í vandræðum. Þegar fréttist að LeMan væri í viðræðum við fjárfesta sem væru að skoða það að yfirtaka bankann, fóru margir að spá í hvað það væri sem ylli því að svo stór banki væri komin í þá stöðu. Það voru margar tölur sem komu fram á netinu á þessum tíma en sú minnisstæðasta var þegar fréttist að fjárfestirinn væri tilbúin að kaupa hvern hlut á 18 cent, þá gerðu menn sér grein fyrir að það væri eitthvað að gerast sem gæti skipt sköpum fyrir framtíðina, þetta er í kringum 10 september sem þessar upplýsingar voru komnar á þó nokkuð margar upplýsingasíður, þá stóð til að fara að skrifa undir þessi viðskipti en þá komu fram í dagsljósið upplýsingar sem vörðuðu svokallað vafningasafn LeMans í undirmálslánum það voru ekki 40 milljarðar dollara það voru um 80 milljarðar dollara, þar með lækkaði verðmæti bankans niður fyrir 5 cent á dollarann, sem varð einnig til þess að fjárfestirinn hætti við kaup sín á bankanum og hann fer í þrot þann 14.september.
Undirritaður fylgdist nokkuð með þessum atburðum á þessum tíma og var satt best að segja svolítið hissa þegar ekki var meira fjallað um þetta hérlendis en raunin varð. Í dag er ég aftur á móti sannfærður um að það fór allt á fullt við að reyna að bjarga því sem bjargað varð, með sölu eigna og reynt að koma sem mestu fé undan veðköllum og kröfum sem tengdust þessum aðilum.
Hrunið
Það kom því ekki á óvart þegar veðköll urðu til þess að hinir íslensku fjársterku fyrirtæki tóku að falla, en reyndar kom það meira á óvart hvað Kaupþing var snökt að falla, það tel ég reyndar hafa verið vegna mistaka Darlings, en hann fór á taugum vegna þess sem gerðist þegar áður ónefndur banki fór yfir árið 2007 og allt það fé sem flutt var vestur um haf á einni nóttu gæti endurtekið sig, sá banki hét LeMan en hafði útibú vestanhafs eða móðurfélag þannig að þessi ótti Darlings var ekki að ástæðulausu og ferlið í fersku minni. Það var ekki að ástæðulausu sem Darling hrundi af stað þessum lögum og kannski enn verra að um tungumála árekstur gæti hafa gætt í samskiptum þessara landa.
Viðbrögðin
Ég hef ekki enn skilið það hvers vegna það var ekki ástæða að senda þó það væri ekki nema einn ráðherra til Bretlands um leið og þessar hremmingar byrjuðu, það hafði verið næg ástæða að senda þá áður til að skoða leikskóla, aðferðir við löggæslu og svo maður tali nú ekki um öryggisráðið, en það var ekki ástæða til að senda einu sinni embættismann til Bretlands á þessum tímapunkti, það tel ég vera stærstu mistök síðustu stjórnar á samskiptasviði, þó að almenningi hafi verið haldið í myrkri um flest þau atriði sem var verið að undirbúa og sé það reyndar enn.
Viðbrögð Evrópu
ESB hefur reynt að réttláta það regluverk sem þeir byggðu sitt fjármálakerfi upp með, en hafa komist að því að það er alls ekki fullkomið, og við íslendingar erum gott fordæmi fyrir þá hvernig getur gerst sé farið fram með þær fyrirætlanir að leyfa fjármagni að flæða frjálsu milli landa án skilyrða eða óheft. ESB hefur ekki en náð að komast að niðurstöðu varðandi mótspyrnuna gagnvart þessari vitneskju og er mest í því núna að hver og einn bjargar sér sem best hann getur. Gordon Brown var í dag að tilkynna skiptingu fjármálafyrirtækja landsins upp í fasteignabanka, viðskiptabanka og framkvæmdarbanka eða atvinugreiningarbanka, sem sagt það gamla kerfi sem hér var áður en allt var falt og selt með einkavæðingu bankanna. Er ástæða til að ætla að þessi aðlögun komi til með að taka töluverðan tíma og miklar samningarviðræður á milli þessara aðila, sem alls ekki leysast á næstu árum, ég tel að það verði meiri líkur á því en minni að löndin komi til með að loka á allar lánveitingar til áhættufjárfesta næstu 5 til 10 árin, meðan þessi markaður er að jafna sig á bullinu.
Viðbrögð Breta
Gordon Brown fór aðeins út af sporinu nú í haust því hann trúði ekki þeirri græðgi sem hafði náð fótfestu innan bankakerfisins í Bretlandi, en dældi því miklu fé inní bankakerfi með því markmiði að bankarnir færu að lána fé til minni fyrirtækja og einstaklinga sem voru komin í vandræði vegna lánsféþurrðar. Í stað þess greiddu topparnir sér sína bónusa og hurfu síðan á braut úr bönkunum í hrönnum, þeir tóku nærri alla þá fjárhæðir sem stjórnvöld höfðu dælt inní kerfið á haustdögum 2008. Nú ætlar hann að ná í þessa aðila og láta þá endurgreiða þessar fjárfúlgur til baka. Við ættum kannski að ræða við Gordon og bjóða fram okkar aðstoð við að hafa upp á þessum mönnum, og þeir af okkar þannig að við ættum að geta náð í það fjármagn sem þeim hefur tekist að hafa meðferðis út úr báðum þessum efnahagskerfum.
Framtíð Íslands
Framtíð Íslands er ekki björt og það versta er að við hefðum getað náð góðum samningum við Breta, Þjóverja og Hollendinga á sínum tíma en við voru of upptekin að verja hagsmuni hér á landi, hagsmuni sem flokkaræðið var að reyna að verja með öllum hætti. Við þurfum erlenda fjárfesta til að koma hérlendum atvinnufyrirtækjum og eðlilegri lánastarfsemi til einstaklinga og fyrirtækja sem fyrst af stað.
Ég tel ekki vera hættu á að við sem þjó förum á hausinn eins og margir hafa viljað tala um en í stað þess má segja að staða okkar versnar með hverri vikunni sem líður án þess að reynt sé að semja við erlendalánadrottna, sem er lykilatriði svo að við náum okkar innra kerfi til að fara að virka eðlilega. Við komum ekki til með að geta flutt inn það sem okkur dettur í hug á næstu 2 til 3 árum til þess skortir okkur fé sem við eigum ekki í augnablikinu, en við þurfum að finna leið til að koma hér inn erlendum traustu fyrirtæki til að geta farið að stunda eðlileg viðskipti á næstu mánuðum.
Vægi Íslands
Ef við hugsum okkur landið í miðjum kross þar sem alþjóðavæðingin er í X áttina og Evrópa í Y áttina þurfum við að gera upp við okkur hvert við eigum að stefna. Það er ekkert sem segir að okkur farnist betur að halla okkur að Evrópu og færa okkur eftir þeim ási því ef það verður verulegur samdráttur í alþjóðavæðingunni gætum við orðið Evrópuríki, en ef við reynum að semja um okkar stöðu þar til ró hefur færst á þennan markað gætum við orðið í mjög sterkri stöðu gagnvart Evrópu í samningum um viðskipti og samstarf, ég ætla ekki að bæta hér inní BNA þróun því þar tel ég að sé svo mikill vandi að þeir komi ekki til með að ná sér upp úr þessari lægð fyrr en um 2012, með hrikalegum afleiðingum en vonandi tekst Obama að snúa þessu við á næstu vikum, því þar var enn meiri þvæla í gangi meðan Bush var við völd, sem eru bara allt of langt mála að fara yfir nema að viðurkenna að þetta verður aldrei bréf heldur skýrsla.
Leiðir að Framtíðinni
Til að ná landinu uppúr þessu verðum við að fá erlendafjárfesta til að koma hingað og hjálpa okkur við að endurreisa innviði samfélagsins og nærri öll fyrirtæki í landinu. Það er til samanburður við þessa aðferð og hún var notuð í Singapúr og vill ég benda mönnum á að skoða hvernig þeir fóru að því að byggja upp sitt stórveldi, þó ég hefði kosið að laga umhverfið mætti vera norrænna en þar.

Mað því að kjósa L-listan í næstu kosningum kjósandi góður verður stefnt að því að svona mistök verði ekki gerð á næstunni. Því er ástæða að losa okkur við alla þá aðila sem tóku þátt í þessum Farsa.